Laatste updates van de ranglijst met betrekking tot universiteiten in Lyon
- 06 Mar, 2024: Publicatie van Scimago Institutions Rankings. National Institute for Applied Sciences, Lyon met de hoogste ranking bij universiteiten in Lyon gerankt op plaats #984.
- 25 Jan, 2024: Nieuwe editie van THE World’s Most International Universities. École normale supérieure de Lyon in positie #130.
- 19 Dec, 2023: Publicatie van URAP World Ranking - University Ranking by Academic Performance. École normale supérieure de Lyon met de hoogste ranking bij universiteiten in Lyon gerankt op plaats #714.
- 05 Dec, 2023: QS World University Rankings: Sustainability bijgewerkt met École normale supérieure de Lyon hoogst aangeschreven van 3 vermelde universiteiten in Lyon.
Ranglijsten van universiteiten in Lyon, Frankrijk 2024
Studententevredenheid:
4.3 / 5.0
(gebaseerd op 80 beoordelingen van studenten)
|
THE World University Rankings
[Gepubliceerd 27 september, 2023] |
||
|
QS World University Rankings
[Gepubliceerd 27 juni, 2023] |
||
|
Scimago Institutions Rankings
[Gepubliceerd 06 maart, 2024] |
||
| Toon 12 meer rankings van École normale supérieure de Lyon en vakspecifieke rankings voor 6 vakken | |||
Studententevredenheid:
4.6 / 5.0
(gebaseerd op 230 beoordelingen van studenten)
|
THE World University Rankings
[Gepubliceerd 27 september, 2023] |
||
|
QS World University Rankings
[Gepubliceerd 27 juni, 2023] |
||
|
Scimago Institutions Rankings
[Gepubliceerd 06 maart, 2024] |
||
| Toon 9 meer rankings van National Institute for Applied Sciences, Lyon en vakspecifieke rankings voor 4 vakken | |||
Studententevredenheid:
3.9 / 5.0
(gebaseerd op 212 beoordelingen van studenten)
|
THE World University Rankings
[Gepubliceerd 27 september, 2023] |
||
|
QS World University Rankings
[Gepubliceerd 27 juni, 2023] |
||
|
Scimago Institutions Rankings
[Gepubliceerd 06 maart, 2024] |
||
| Toon 6 meer rankings van Lumière University Lyon 2 en vakspecifieke rankings voor 3 vakken | |||
|
THE World University Rankings
[Gepubliceerd 27 september, 2023] |
||
|
QS World University Rankings
[Gepubliceerd 27 juni, 2023] |
||
|
Scimago Institutions Rankings
[Gepubliceerd 06 maart, 2024] |
||
| Toon 4 meer rankings van Jean Moulin University Lyon 3 en vakspecifieke rankings voor 1 vakken | |||
|
Scimago Institutions Rankings
[Gepubliceerd 06 maart, 2024] |
||
|
US News: Best Global Universities
[Gepubliceerd 24 oktober, 2022] |
||
|
CWUR Center for World University Rankings
[Gepubliceerd 25 april, 2022] |
||
| Toon 1 meer rankings van VetAgro Sup | |||
#6
École Catholique d'Arts et Métiers
Catholic School of Engineering
Studententevredenheid:
4.3 / 5.0
(gebaseerd op 51 beoordelingen van studenten)
|
Webometrics Ranking Web of Universities
[Gepubliceerd 31 juli, 2023] |
#7
Université Catholique de Lyon
Catholic University of Lyon
Studententevredenheid:
4.3 / 5.0
(gebaseerd op 22 beoordelingen van studenten)
|
StuDocu World University Ranking - EMEA - Europe, the Middle East and Africa
[Gepubliceerd 06 september, 2021] |
|
|
Webometrics Ranking Web of Universities
[Gepubliceerd 31 juli, 2023] |
#8
Conservatoire national supérieur de musique et de danse de Lyon
Conservatoire de Lyon
Studententevredenheid:
4.4 / 5.0
(gebaseerd op 35 beoordelingen van studenten)
|
Webometrics Ranking Web of Universities
[Gepubliceerd 31 juli, 2023] |
#9
Institut Supérieur d'Agriculture et d'Agroalimentaire Rhone-Alpes
Institute for Agriculture and Food Industry, Rhone-Alpes
#10
Institut Textile et Chimique de Lyon
Textile and Chemical Institute of Lyon
|
|
|
|
Ranglijst van best scorende vakken van universiteiten in Lyon
Wiskunde
GRAS Global Ranking of Academic Subjects - ShanghaiRanking
#51
National Institute for Applied Sciences, Lyon
Machinebouw
GRAS Global Ranking of Academic Subjects - ShanghaiRanking
#76
National Institute for Applied Sciences, Lyon
Geologie
QS World University Rankings By Subject
#101
École normale supérieure de Lyon
Computertechnologie
THE World University Rankings by Subject
#126
École normale supérieure de Lyon
Taalwetenschap
QS World University Rankings By Subject
#151
Lumière University Lyon 2
Onderwijs
THE World University Rankings by Subject
#401
École normale supérieure de Lyon
Psychologie
THE World University Rankings by Subject
#501
Lumière University Lyon 2
Landbouw
URAP University Ranking by Academic Performance - By Field
#966
National Institute for Applied Sciences, Lyon
Lyon belangrijkste feiten voor internationale studenten
8 uit 10 Universiteiten in Lyon Vermeld in ten minste één ranglijst
19 Verschillende ranglijsten Universiteiten in Lyon (14 instelling en 5 onderwerp ranglijst)
7 Wereldwijde ranglijst Universiteiten in Lyon In de TOP 200
Bevolking: 473000
Tijd: GMT +1
Kosten voor levensonderhoud voor studenten in Lyon:
* 100 = prijzen in Londen
- Kosten voor levensonderhoud zonder accommodatie 77* (23 % goedkoper dan Londen)
- Alle kosten inclusief accommodatie 64* (36 % goedkoper dan Londen)
- Maaltijden (boodschappen en goedkopere restaurants) 73* (27 % goedkoper dan Londen)
- Gemiddelde prijs voor een Big Mac 4.47 €
-
-
- Residentiële spanning: 230 V
- Frequentie: 50 Hz
-
-
- Residentiële spanning: 230 V
- Frequentie: 50 Hz
Kaart met bestemming van universiteiten in Lyon
Handige gerelateerde pagina's
Onderstaande links zijn op bruikbaarheid uitgezocht. We kunnen een commissie op aankopen verdienen.
-
100% online cursussen van Harvard, MIT, Caltech, Cambridge University en anderen. Veel cursussen gratis. Sluit je aan bij meer dan 44 miljoen studenten. 4000+ online cursussen op edx.org » -
IT-certificaten van Google, Meta, IBM, SAP, Microsoft. Gratis cursussen van Stanford, Princeton... 59$/maand voor 7000+ cursussen inclusief certificaten die op Linkedin worden weergegeven. 7000+ online cursussen op coursera.org » -
De beste manier om geld te sturen van en naar Lyon. Bespaar bankkosten. Gratis account voor internationale studenten. Word lid van 16 miljoen klanten. Bespaar overboekingskosten bij wise.com » -
Best beoordeelde studentenhuisvesting in Lyon
Student.com toont de grootste selectie van woningen en beoordelingen Vergelijk woningen op student.com » -
Uniacco.com biedt minder opties maar biedt exclusieve kortingen, zodat je goedkoper uit bent, dan wanneer je rechtstreeks bij de residentie zelf boekt Exclusieve kortingen bij uniacco.com »
FAQ
École normale supérieure de Lyon staat op nummer 1 in Lyon in onze meta-ranglijst samengesteld uit 112 universitaire ranglijsten.
Van alle universiteiten in Lyon staat École normale supérieure de Lyon vermeld in het grootste aantal ranglijsten. Alle 20 ranglijsten zien waar École normale supérieure de Lyon wordt vermeld
National Institute for Applied Sciences, Lyon staat als beste gerangschikt in Lyon voor Wiskunde (Wiskunde). Bekijk alle ranglijsten waarin National Institute for Applied Sciences, Lyon staat weergegeven.
National Institute for Applied Sciences, Lyon staat als beste gerangschikt in Lyon voor Bouwkunde (Machinebouw). Bekijk alle ranglijsten waarin National Institute for Applied Sciences, Lyon staat weergegeven.
École normale supérieure de Lyon staat als beste gerangschikt in Lyon voor Natuurwetenschappen (Geologie). Bekijk alle ranglijsten waarin École normale supérieure de Lyon staat weergegeven.
École normale supérieure de Lyon staat als beste gerangschikt in Lyon voor Computertechnologie (Computertechnologie). Bekijk alle ranglijsten waarin École normale supérieure de Lyon staat weergegeven.
Lumière University Lyon 2 staat als beste gerangschikt in Lyon voor Talen en literatuur (Taalwetenschap). Bekijk alle ranglijsten waarin Lumière University Lyon 2 staat weergegeven.
École normale supérieure de Lyon staat als beste gerangschikt in Lyon voor Onderwijs (Onderwijs). Bekijk alle ranglijsten waarin École normale supérieure de Lyon staat weergegeven.
Lumière University Lyon 2 staat als beste gerangschikt in Lyon voor Sociale Studies & Geesteswetenschappen (Psychologie). Bekijk alle ranglijsten waarin Lumière University Lyon 2 staat weergegeven.
National Institute for Applied Sciences, Lyon staat als beste gerangschikt in Lyon voor Landbouw (Landbouw). Bekijk alle ranglijsten waarin National Institute for Applied Sciences, Lyon staat weergegeven.
Uitgeversclassificatie
British Quacquarelli Symonds, UK
- Universiteiten:
- 12584
- Gepubliceerd:
- 27 juni, 2023
- Criteria gebruikt bij het rangschikken -QS World University Rankings:
Academische reputatie 40% Werkgeversreputatie 10% Facultaire / studentenratio 20% Citaties per faculteit 20% Internationale facultaire ratio 5% Internationale studentenratio 5%
- Universiteiten:
- 1001
- Gepubliceerd:
- 23 september, 2021
- Criteria gebruikt bij het rangschikken -QS Employability Rankings:
Werkgeversreputatie 30% Alumni-uitkomsten 25% Partnerschappen met werkgevers per faculteit 25% Werkgever / student-verbindingen 10% Graduate arbeidsparticipatie 10%
- Universiteiten:
- 2097
- Gepubliceerd:
- 05 december, 2023
CWUR Center for World University Rankings
- Universiteiten:
- 6000
- Gepubliceerd:
- 25 april, 2022
- Criteria gebruikt bij het rangschikken -CWUR Center for World University Rankings:
Onderzoeksprestaties: 40%
- Onderzoeksoutput: 10%
- Publicaties van hoge kwaliteit: 10%
- Invloed: 10%
- Citaties: 10%
Kwaliteit van het onderwijs: 25% Werkgelegenheid voor alumni: 25% Kwaliteit van de faculteit: 10%
NTU ranking
- Universiteiten:
- 3103
- Gepubliceerd:
- 11 juli, 2023
- Criteria gebruikt bij het rangschikken -NTU Performance Ranking of Scientific Papers:
Productiviteit van het onderzoek: 25%.
-
Artikelen afgelopen 11 jaar: 10%
-
Artikelen huidig jaar: 15%
Onderzoeksimpact: 35%
-
Citaties afgelopen 11 jaar: 15%
-
Citaties laatste 2 jaar: 10%
- Gemiddelde # citaties laatste 11 jaar: 10%
Onderzoeksexcellentie: 40%
- H-index laatste 2 jaar: 10%
-
Highly cited papers laatste 11 jaar: 15%
-
Artikelen huidig jaar in high-impact tijdschriften: 15%
-
RUR Ranking Agency (Moscow, Russia)
- Universiteiten:
- 3939
- Gepubliceerd:
- 25 mei, 2023
- Criteria gebruikt bij het rangschikken -RUR World University Rankings:
Onderwijs: 40%
- Verhouding docenten/studenten: 8%
- Verhouding docenten/gegradueerden: 8%
- Verhouding faculteit/promovendi: 8%
- Verhouding toegekende doctorale graden/Bachelor graden: 8%
- Reputatie onderwijs in de wereld: 8%
Onderzoek: 40%
- Citaties per academicus/onderzoeker: 8%
- Doctorale graden per geaccepteerde doctor: 8%
- Genormaliseerde impact van citaties: 8%
- Publicaties per academicus/onderzoeksmedewerker: 8%
- Wereldwijde onderzoeksreputatie: 8%
Internationale diversiteit: 10%
- Internationale faculteit: 2%
- Internationale Studenten: 2%
- Internationale co-auteurs: 2%
- Reputatie buiten geografische regio: 2%
- Internationaal niveau: 2%
Financiële duurzaamheid: 10%
- Institutioneel inkomen per faculteit: 2%
- Institutioneel inkomen per student: 2%
- Publicaties per onderzoeksinkomen: 2%
- Onderzoeksinkomsten per academicus/onderzoekspersoneel: 2%
- Onderzoeksinkomsten per institutioneel inkomen: 2%
- Universiteiten:
- 2046
- Gepubliceerd:
- 25 mei, 2023
- Criteria gebruikt bij het rangschikken -RUR Academic Rankings:
Genormaliseerde citatie-impact (Citaten van onderzoekspublicaties van alle universitaire auteurs vergeleken met wereldgemiddelden) 20% Citatie per paper 20% Papers per academisch en onderzoekspersoneel 20% Internationale onderzoeksreputatie 20% Aandeel van onderzoekspublicaties geschreven in internationaal co-auteurschap 20%
- Universiteiten:
- 2917
- Gepubliceerd:
- 25 mei, 2023
- Criteria gebruikt bij het rangschikken -RUR Reputation Ranking:
Onderwijsreputatie 50% Onderzoeksreputatie 50%
Scimago Institutions
- Universiteiten:
- 21682
- Gepubliceerd:
- 06 maart, 2024
- Criteria gebruikt bij het rangschikken -Scimago Institutions Rankings:
Onderzoek 50% Innovatie 30% Maatschappelijk 20%
ShanghaiRanking Consultancy
- Universiteiten:
- 13016
- Gepubliceerd:
- 15 augustus, 2023
- Criteria gebruikt bij het rangschikken -ARWU Academic Ranking of World Universities - ShanghaiRanking:
Kwaliteit van het onderwijs 10%
- Alumni die Nobelprijzen/veldmedailles winnen 10%
Kwaliteit van de faculteit 40%
- Personeel dat Nobelprijzen/veldmedailles wint 20%
- Hooggeciteerde onderzoekers 20%
Onderzoeksresultaten 40%
- Publicaties in Nature en Science 20%
- Publicaties geïndexeerd in Science Citation Index-Expanded & Social Science Citation Index 20%
Prestaties per hoofd van de bevolking 10%
StuDocu
- Universiteiten:
- 1196
- Gepubliceerd:
- 06 september, 2021
THE Times Higher Education, UK
- Universiteiten:
- 14232
- Gepubliceerd:
- 27 september, 2023
- Criteria gebruikt bij het rangschikken -THE World University Rankings:
30% Onderwijs (de leeromgeving)
- Reputatieonderzoek: 15%
- Verhouding personeel-studenten: 4,5%
- Verhouding doctoraat tot bachelor: 2,25%
- Verhouding gepromoveerden/medewerkers: 6%.
- Institutionele inkomsten: 2,25%
30% Onderzoek (volume, inkomsten en reputatie)
- Reputatieonderzoek: 18%
- Inkomsten uit onderzoek: 6%
- Productiviteit onderzoek: 6%
30% Citaties (onderzoeksinvloed)
7,5% Internationale vooruitzichten (personeel, studenten en onderzoek)
- Aandeel internationale studenten: 2.5%
- Aandeel internationale medewerkers: 2,5%
- Internationale samenwerking: 2,5%
2,5% Inkomsten uit het bedrijfsleven (kennisoverdracht)"
- Universiteiten:
- 750
- Gepubliceerd:
- 25 januari, 2024
- Criteria gebruikt bij het rangschikken -THE World’s Most International Universities:
Aandeel internationale studenten 25% Aandeel internationale medewerkers 25% Aandeel tijdschriftpublicaties met een of meer internationale co-auteurs 25% Internationale reputatie universiteit 25%
- Universiteiten:
- 2033
- Gepubliceerd:
- 03 juli, 2023
- Criteria gebruikt bij het rangschikken -THE Young University Rankings:
Onderwijs 30% Onderzoek (volume, inkomen en reputatie) 30% Citaten 30% Internationale vooruitzichten (personeel, studenten, onderzoek) 7,5% Industrie-inkomen (kennisoverdracht) 2,5%
- Universiteiten:
- 4115
- Gepubliceerd:
- 01 juni, 2023
- Universiteiten:
- 3144
- Gepubliceerd:
- 11 mei, 2022
Urap
- Universiteiten:
- 12002
- Gepubliceerd:
- 19 december, 2023
Us News
- Universiteiten:
- 5248
- Gepubliceerd:
- 24 oktober, 2022
Webometrics
- Universiteiten:
- 60012
- Gepubliceerd:
- 31 juli, 2023
- Criteria gebruikt bij het rangschikken -Webometrics Ranking Web of Universities:
Zichtbaarheid 50% Uitmuntendheid 35% Transparantie 10% Aanwezigheid 5%
Uitgeversclassificatie
British Quacquarelli Symonds, UK
- Universiteiten:
- 12584
- Gepubliceerd:
- 27 juni, 2023
- Criteria gebruikt bij het rangschikken -QS World University Rankings:
Academische reputatie 40% Werkgeversreputatie 10% Facultaire / studentenratio 20% Citaties per faculteit 20% Internationale facultaire ratio 5% Internationale studentenratio 5%
- Universiteiten:
- 1001
- Gepubliceerd:
- 23 september, 2021
- Criteria gebruikt bij het rangschikken -QS Employability Rankings:
Werkgeversreputatie 30% Alumni-uitkomsten 25% Partnerschappen met werkgevers per faculteit 25% Werkgever / student-verbindingen 10% Graduate arbeidsparticipatie 10%
- Universiteiten:
- 2097
- Gepubliceerd:
- 05 december, 2023
CWUR Center for World University Rankings
- Universiteiten:
- 6000
- Gepubliceerd:
- 25 april, 2022
- Criteria gebruikt bij het rangschikken -CWUR Center for World University Rankings:
Onderzoeksprestaties: 40%
- Onderzoeksoutput: 10%
- Publicaties van hoge kwaliteit: 10%
- Invloed: 10%
- Citaties: 10%
Kwaliteit van het onderwijs: 25% Werkgelegenheid voor alumni: 25% Kwaliteit van de faculteit: 10%
NTU ranking
- Universiteiten:
- 3103
- Gepubliceerd:
- 11 juli, 2023
- Criteria gebruikt bij het rangschikken -NTU Performance Ranking of Scientific Papers:
Productiviteit van het onderzoek: 25%.
-
Artikelen afgelopen 11 jaar: 10%
-
Artikelen huidig jaar: 15%
Onderzoeksimpact: 35%
-
Citaties afgelopen 11 jaar: 15%
-
Citaties laatste 2 jaar: 10%
- Gemiddelde # citaties laatste 11 jaar: 10%
Onderzoeksexcellentie: 40%
- H-index laatste 2 jaar: 10%
-
Highly cited papers laatste 11 jaar: 15%
-
Artikelen huidig jaar in high-impact tijdschriften: 15%
-
RUR Ranking Agency (Moscow, Russia)
- Universiteiten:
- 3939
- Gepubliceerd:
- 25 mei, 2023
- Criteria gebruikt bij het rangschikken -RUR World University Rankings:
Onderwijs: 40%
- Verhouding docenten/studenten: 8%
- Verhouding docenten/gegradueerden: 8%
- Verhouding faculteit/promovendi: 8%
- Verhouding toegekende doctorale graden/Bachelor graden: 8%
- Reputatie onderwijs in de wereld: 8%
Onderzoek: 40%
- Citaties per academicus/onderzoeker: 8%
- Doctorale graden per geaccepteerde doctor: 8%
- Genormaliseerde impact van citaties: 8%
- Publicaties per academicus/onderzoeksmedewerker: 8%
- Wereldwijde onderzoeksreputatie: 8%
Internationale diversiteit: 10%
- Internationale faculteit: 2%
- Internationale Studenten: 2%
- Internationale co-auteurs: 2%
- Reputatie buiten geografische regio: 2%
- Internationaal niveau: 2%
Financiële duurzaamheid: 10%
- Institutioneel inkomen per faculteit: 2%
- Institutioneel inkomen per student: 2%
- Publicaties per onderzoeksinkomen: 2%
- Onderzoeksinkomsten per academicus/onderzoekspersoneel: 2%
- Onderzoeksinkomsten per institutioneel inkomen: 2%
- Universiteiten:
- 2046
- Gepubliceerd:
- 25 mei, 2023
- Criteria gebruikt bij het rangschikken -RUR Academic Rankings:
Genormaliseerde citatie-impact (Citaten van onderzoekspublicaties van alle universitaire auteurs vergeleken met wereldgemiddelden) 20% Citatie per paper 20% Papers per academisch en onderzoekspersoneel 20% Internationale onderzoeksreputatie 20% Aandeel van onderzoekspublicaties geschreven in internationaal co-auteurschap 20%
- Universiteiten:
- 2917
- Gepubliceerd:
- 25 mei, 2023
- Criteria gebruikt bij het rangschikken -RUR Reputation Ranking:
Onderwijsreputatie 50% Onderzoeksreputatie 50%
Scimago Institutions
- Universiteiten:
- 21682
- Gepubliceerd:
- 06 maart, 2024
- Criteria gebruikt bij het rangschikken -Scimago Institutions Rankings:
Onderzoek 50% Innovatie 30% Maatschappelijk 20%
ShanghaiRanking Consultancy
- Universiteiten:
- 13016
- Gepubliceerd:
- 15 augustus, 2023
- Criteria gebruikt bij het rangschikken -ARWU Academic Ranking of World Universities - ShanghaiRanking:
Kwaliteit van het onderwijs 10%
- Alumni die Nobelprijzen/veldmedailles winnen 10%
Kwaliteit van de faculteit 40%
- Personeel dat Nobelprijzen/veldmedailles wint 20%
- Hooggeciteerde onderzoekers 20%
Onderzoeksresultaten 40%
- Publicaties in Nature en Science 20%
- Publicaties geïndexeerd in Science Citation Index-Expanded & Social Science Citation Index 20%
Prestaties per hoofd van de bevolking 10%
StuDocu
- Universiteiten:
- 1196
- Gepubliceerd:
- 06 september, 2021
THE Times Higher Education, UK
- Universiteiten:
- 14232
- Gepubliceerd:
- 27 september, 2023
- Criteria gebruikt bij het rangschikken -THE World University Rankings:
30% Onderwijs (de leeromgeving)
- Reputatieonderzoek: 15%
- Verhouding personeel-studenten: 4,5%
- Verhouding doctoraat tot bachelor: 2,25%
- Verhouding gepromoveerden/medewerkers: 6%.
- Institutionele inkomsten: 2,25%
30% Onderzoek (volume, inkomsten en reputatie)
- Reputatieonderzoek: 18%
- Inkomsten uit onderzoek: 6%
- Productiviteit onderzoek: 6%
30% Citaties (onderzoeksinvloed)
7,5% Internationale vooruitzichten (personeel, studenten en onderzoek)
- Aandeel internationale studenten: 2.5%
- Aandeel internationale medewerkers: 2,5%
- Internationale samenwerking: 2,5%
2,5% Inkomsten uit het bedrijfsleven (kennisoverdracht)"
- Universiteiten:
- 750
- Gepubliceerd:
- 25 januari, 2024
- Criteria gebruikt bij het rangschikken -THE World’s Most International Universities:
Aandeel internationale studenten 25% Aandeel internationale medewerkers 25% Aandeel tijdschriftpublicaties met een of meer internationale co-auteurs 25% Internationale reputatie universiteit 25%
- Universiteiten:
- 2033
- Gepubliceerd:
- 03 juli, 2023
- Criteria gebruikt bij het rangschikken -THE Young University Rankings:
Onderwijs 30% Onderzoek (volume, inkomen en reputatie) 30% Citaten 30% Internationale vooruitzichten (personeel, studenten, onderzoek) 7,5% Industrie-inkomen (kennisoverdracht) 2,5%
- Universiteiten:
- 4115
- Gepubliceerd:
- 01 juni, 2023
- Universiteiten:
- 3144
- Gepubliceerd:
- 11 mei, 2022
Urap
- Universiteiten:
- 12002
- Gepubliceerd:
- 19 december, 2023
Us News
- Universiteiten:
- 5248
- Gepubliceerd:
- 24 oktober, 2022
Webometrics
- Universiteiten:
- 60012
- Gepubliceerd:
- 31 juli, 2023
- Criteria gebruikt bij het rangschikken -Webometrics Ranking Web of Universities:
Zichtbaarheid 50% Uitmuntendheid 35% Transparantie 10% Aanwezigheid 5%